De agenda van Rura

De Stichting Rura organiseert meerdere bijeenkomsten per jaar, veelal exclusief voor donateurs. Tijdens de bijeenkomst in december wordt jaarlijks het jaarboek 'Spiegel van Roermond' gepresenteerd. Ook zijn er regelmatig onthullingen van restauraties of boekpresentaties. Donateurs ontvangen altijd een persoonlijke uitnodiging.

Korte verslagen van bijeenkomsten en wetenswaardigheden vindt u in ons archief.

Het resterende programma voor het najaar van 2017 met gratis toegankelijke lezingen:

Zaterdag 21 oktober: Schinderhannes (Bibliorura, Neerstraat)
In het kader van de maand van de geschiedenis met als thema ‘Geluk’ houdt drs. Gerard van de Garde een lezing over de herkomst van de muziek in de opera bouffe Schinderhannes. (zie onderstaand)

Maandag 6 november: Munsterabdij en Munsterkerk (Royal, Hamstraat)
Dr. Erik Caris houdt een lezing over de Munsterabdij en de Munsterkerk naar aanleiding van zijn recente promotie op het proefschrift De Munsterabdij van Beate Marie in Roermond.

Stichting Rura houdt woensdag 25 oktober de najaarsbijeenkomst in Congrescentrum Het Forum aan de Elmpterweg 50 in Roermond. Er is een interview met dr. Erik Caris over de Munsterabdij en Munsterkerk. Mariska van Wijk – Dirkx belicht Rijksmonument atelier Nicolas. De aanvang is 19.30 uur.

Het programma van deze avond is als volgt:
19.15 – 19.30 uur: Ontvangst
19.30 – 19.35 uur: Welkomstwoord drs. Barbara Beckers, bestuurslid Rura
19.35 – 20.30 uur: Interview met dr. Erik Caris over de Munsterabdij en omgeving. *)
20.30 – 20.50 uur: Pauze
20.50 – 21.30 uur: Inleiding Mariska van Wijk-Dirkx over Rijksmonument atelier Nicolas.

*) Op 6 november houdt het LGOG in samenwerking met de stichting Rura een lezing door Erik Caris over de Munsterkerk. Tijdens onze najaarsbijeenkomst gaat hij vooral dieper in op het wetenschappelijk onderzoek zelf en de daaruit voortvloeiende publicatie.

Interview met dr. Erik Caris
Erik Caris, coördinator Monumentenzorg en archeologie Gemeente Roermond, is woensdag 14 juni 2017 gepromoveerd op het proefschrift ‘De Munsterabdij van Beate Marie in Roermond’. Rura-bestuurslid en freelance journalist René Roosjen zal dr. Erik Caris interviewen naar aanleiding van zijn promotie. Aan bod komen de bouwgeschiedenis, de invloed van Pierre Cuypers, maar ook de vraag naar de naam van Beate Marie. En zijn persoonlijke drijfveer om voor dit thema te kiezen. Met ondersteuning van beelden geeft hij aan dat er buiten het bekende praalgraf meer bijzonderheden zijn waar we wellicht aan voorbijlopen.

Inleiding Mariska van Wijk-Dirkx
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, te weten het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft begin september 2017 het voormalig atelier voor gebrandschilderd glas van de Fa. Nicolas aangewezen als Rijksmonument. Het atelier is gelegen aan de Wilhelminasingel en is verbonden met het voormalig woonhuis van de Fam. Nicolas aan de St. Jansstraat. Het gehele complex is nu een Rijksmonument vanwege de schoonheid, de betekenis voor de wetenschap en de cultuurhistorische waarde. Mariska van Wijk - Dirkx, die sinds 1979 in dit pand samen met Dick van Wijk woont en werkt, zal in het kort hierover iets vertellen.

In samenwerking met Rura verzorgt het LGOG de lezing ‘C’est l’amour - de meziek die ein eder versjteit’. De lezing wordt gegeven door Gerard van de Garde. De lezing is zaterdag 21 oktober in Bibliorura, Neerstraat 11-13, Roermond ; aanvang 14.00 uur. Voor LGOG-leden en voor Ruradonateurs is de toegang gratis. Voor anderen is de toegangsprijs € 2,50 per persoon.

Het LGOG Kringbestuur organiseert deze bijzondere lezing in het kader van de Maand van de Geschiedenis. Dit jaar heeft de Maand van de Geschiedenis als thema ‘Geluk’. Voor veel Roermondenaren en Midden-Limburgers is de feestelijke beleving van de opera bouffe Schinderhannes passend in dit thema.

C’est l’amour – de meziek die ein eder versjteit
De dialectopera Schinderhannes uit 1864 is in Roermond na ruim 150 jaar nog altijd zeer geliefd. Emile Seipgens schreef zijn teksten op bestaande melodieën. Hoe kwam hij precies aan die muziek? En welke reacties riep deze op bij het Roermondse publiek van zijn tijd? Gerard van de Garde dook erin en doet verslag van zijn zoektocht aan de hand van muziekfragmenten. Een muzikale tijdreis vol verrassingen.

Over Gerard van de Garde
Drs. G.A. (Gerard) van de Garde (1957) studeerde Duitse taal- en letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam en werkt bij het Gemeentearchief Roermond, onder meer als beheerder van het Historiehuis. Hij publiceerde in Ruimtelijk en de Spiegel van Roermond, geeft lezingen en levert bijdragen aan websites en tv-uitzendingen over de geschiedenis van Roermond.

In samenwerking met Rura verzorgt het LGOG de lezing ‘De Roer van bron tot monding’. Inleider is Olaf Op den Kamp. De lezing is woensdag 11 oktober in het Cuypershuis (Pierre Cuypersstraat 1, 6041 XG Roermond); aanvang 19.30 uur.

Iedereen in Roermond en Midden-Limburg kent de Roer. Maar waar komt dit riviertje nu eigenlijk vandaan en door welke landschappen stroomt ze? Welke planten en dieren kunnen we langs de Roer vinden? En de Roer leverde vroeger stroom voor watermolens, maar er waren nog veel meer ambachten langs de Roer te vinden. Dit alles komt terug in deze lezing.

De Roer is een van de belangrijkste riviertjes van de Duitse Eifel. De Rur ontspringt in de Hoge Venen nabij de Botrange. Via de omgeving van Sourbrodt stroomt de nog jonge Roer naar Küchelscheid waar ze Duitsland binnenstroomt. Langs haar oevers bloeien in april de wilde narcissen. In het gebied tussen Gut Reichenstein en Monschau gedraagt ze zich als een echte bergbeek met stroomversnellingen en veel rotsen in de bedding. Langs de beek bloeien bijzondere planten als wilde judaspenning, witte boterbloem en zeldzame varens. Daarna stroomt ze door het vakwerkdorp Monschau. Hier werd het water in het verleden gebruikt voor het produceren van lakenstof. Het geld dat hiermee verdiend werd, werd gebruikt voor de bouw van prachtige patriciërhuizen.

Verder stroomt de Rur langs Hammer, waar met waterkracht een Hammerwerk (een ijzerfabriekje) werd aangedreven. Niet veel later verenigt de Rur zich bij Einruhr met de Erkensruhr. Nu komt ze in het gebied van de stuwmeren, waarvan de Rursee het belangrijkste is. Dit is een belangrijk watersportgebied. Hier bevindt zich ook Nationaal Park Eifel met uitgestrekte beukenbossen. Daarin leven wilde katten, zwarte ooievaars en veel spechten. Een deel van het Nationaal Park was vroeger het militair oefenterrein Camp Vogelsang, gebouwd in de tijd van het Nationaal socialisme. Het verlaten dorpje Wollseifen is een stille getuige van deze periode.

Heimbach met zijn bedevaartkerk en het nabijgelegen Kloster Mariawald zijn in trek bij pelgrims en dagjesmensen. Een ander opmerkelijk gebied zijn de Buntsandsteinrotsen bij Nideggen. Daar leven muurhagedissen, steppesprinkhanen en oehoe’s. Bovenop staat het kasteel van Nideggen en de prachtige St. Johannes de Doper Kerk. Ook bij Untermaubach staat een mooi kasteel. De Roer verlaat nabij Kreuzau de Eifel en stroomt verder richting Düren. Op de hellingen bij Kreuzau bloeien in het voorjaar de fruitbomen op voormalige wijnbergen. In deze regio liggen veel Mühlenteiche, snelstromende molenbeken die de energiebron vormden voor de papierfabrieken tussen Düren en Jülich. De industriestad Düren blijkt een verrassend groen hart te hebben met de Roer als middelpunt.

Even verderop liggen het Merkenerbusch, waar in mei de bosbodem vol Daslook staat. Aan de horizon doemen echter de bruinkoolgroeves op…. Prachtig is het gebied van de monding van de Inde, waar fraaie zachthoutooibossen langs de Roer groeien. Dan gaat het langs de citadel van Jülich naar de Pappeldriesch bij Barmen met een rijke voorjaarsflora in de ooibossen van Schloß Kellenberg. Langs Linnich gaat het verder naar het mandenmakersdorp Hilfarth en de omgeving van Baal met bossen vol boshyacinten.Rondom Hückelhoven bepaalt de steenkolenmijnbouw het landschap.

Vlak voor de Nederlandse grens vliegen donkere pimpernelblauwtjes in de hooilanden. Na het passeren van de grens mag de Roer weer uit haar korset en meandert tussen populierenplantages, akkers en weilanden. Een grote rijkdom aan libellen, vogels, planten en andere organismen is hiervan het gevolg. In de bisschopsstad Roermond mondt de Roer uit in de Maas en eindigt het verhaal over de Roer.

Over Olaf Op den Kamp

Olaf Op den Kamp, schrijver van het gelijknamige boek “De Roer van bron tot monding” dat deze avond ook te koop (€17,90) is, verzorgt deze lezing over het riviertje de Roer. Hij heeft al 4 wandelgidsen op zijn naam staan. Naast “De Roer van bron tot monding” schreef hij: “Op zoek naar das, maretak en vliegenorchis”, “Langs mijnen en groeven” en “Natuurparels in Midden-Limburg” tussen Susteren en de Peel. Daarnaast beschreef hij in het boek ‘Natuurlijk Kerkrade, beleef de groene gemeente Kerkrade’ de natuurlijke historie van zijn woonplaats. Hij werkt als bureaumanager bij het Natuurhistorisch Genootschap. Daar is hij hoofdredacteur van het Natuurhistorisch Maandblad.

In samenwerking met Rura houdt het LGOG op 1 mei 2017 een lezing in het Cuypershuis. Harrie Frencken, docent verpleegkunde, schetst een beeld van de zorg voor psychiatrische patiënten in Limburg door de eeuwen heen. Hij legt de nadruk op de geschiedenis van de zorg in de beide psychiatrische instellingen in Venray onder de titel ‘Een Enkeltje Venray’.

De lezing duurt van 19.30 tot 22.00 uur. Leden en niet-leden zijn welkom. Het Cuypershuis ligt aan de Pierre Cuypersstraat 1, 6041 XG in Roermond.

‘Een enkeltje Venray’. Velen kennen dit gezegde nog. Het is ontstaan in de tijd dat er in Limburg twee instituten voor de psychiatrie waren. En die instituten waren in Venray gevestigd. Het was een tijd dat het nauwelijks mogelijk was psychiatrische patiënten te genezen.

Hoe zijn deze instellingen in Venray gekomen, wat is daaraan vooraf gegaan? Welke behandelingsmethoden werden er toegepast en hoe ontwikkelde de zorg voor deze mensen zich door de jaren heen? Vele patiënten bleven de rest van hun leven in het instituut in Venray. ‘Een enkeltje Venray’ was voor hen de reis. Intussen is veel veranderd. Medicijnen zijn ontwikkeld en nieuwe behandelmethoden zijn uitgevonden. Veel patiënten kunnen tegenwoordig vanuit hun thuissituatie behandeld worden. Een grote evolutie van het vak psychiatrie heeft plaatsgevonden. ‘Een enkeltje Venray’ is geschiedenis.

Over Harry Frencken
Harry Frencken heeft deze evolutie van dichtbij meegemaakt. Van oorsprong psychiatrisch verpleegkundige, is hij ruim 40 jaar als docent-verpleegkunde verbonden geweest aan de opleidingen tot verpleegkundige en verzorgende in Venray. Harry kan boeiend vertellen over de geschiedenis van de zorg voor mensen met een psychiatrische aandoening. En waarom dat vroeger anders ging dan nu. Wat ontwikkelingen mogelijk hebben gemaakt en wat die ontwikkelingen betekend hebben voor de patiënten en de hulpverleners. Zijn verhaal ondersteunt hij met een power point presentatie.

LGOG Kring Weert stelt ook de Kring Roermond en Rura-donateurs in de gelegenheid in te tekenen op een culturele dagtrip op 20 april a.s. van 8.30 tot 19.30 uur naar het Belgische Hasselt. Op het programma staat o.a. de Causerie 'Waar een wil is zijn geen grenzen' door Sylvain Sleypen (B) en Ger Essers (NL), een rondleiding in de Minderbroederskerk en Ontvangst en een afscheidsdrink in het Hasseltse jenevermuseum.

De kosten bedragen 50 euro voor leden en 60 euro voor niet-leden; inclusief ontvangsten en lunch. De opstapplaatsen zijn:
- Touringcarbedrijf Kupers, Kelvinstraat 1 Weert-Kampershoek (8:30 uur)
- Sportpark Ter Koel, Ittervoorterweg 51 te Thorn (8:50 uur).

Aanmelden vóór donderdag 6 april!
U kunt zich aanmelden voor dit evenement door overmaking van het verschuldigde bedrag vóór donderdag 6 april a.s. op Rabobank-nummer NL31 RABO 0176 9683 34 ten name van stichting De Aldenborgh te Weert onder vermelding van 'Hasselt + opstapplaats'.

LGOG Kring Weert is uitgenodigd door de besturen van het Davidsfonds, Vl@S en VTBKultuur uit Hasselt. Deze drie Hasseltse organisaties nodigen uit voor een verbroedering met als titel \'Waar een wil is zijn geen grenzen\' op donderdag 20 april 2017 in Cultuurcentrum Hasselt, Kunstlaan 5 te Hasselt. In de kosten van het programma zijn tevens inbegrepen: reiskosten (bus), drankjes en lunch.

Programma
08.30 uur: vertrek in Weert
08.50 uur: vertrek in Thorn
10.00 uur: Ontvangst en Welkom
Met koffie, thee, fruitsap en waters in Cultureelcentrum Hasselt, Kunstlaan 5 te Hasselt
10.30 uur: Causerie \'Waar een wil is zijn geen grenzen\'
Door Sylvain Sleypen (B), eregedeputeerde provincie Limburg en Ger Essers (NL), oud-docent, Eures-adviseur en thans actief in Deutsch Niederländische Gesellschaft en Algemeen Nedersland Verbond.
12.00 uur: Lunch in het Theatercafé
Soep, assortiment belegde broodjes, taart, koffie en thee.
14.00 uur: Minderbroederskerk
Rondleiding en band minderbroeders Hasselt-Weert door stadsgids mevr. Magda Appeltans. Optreden Pater Valentinuskoor o.l.v. J.P. Magdelijns.
16.00 uur: Jenevermuseum
Ontvangst en afscheidsdrink in het jenevermuseum.
17.30 uur: Vertrek Hasselt
18.30 uur: aankomst in Thorn
18.50 uur: aankomst in Weert

In samenwerking met Rura houdt het LGOG op 3 april 2017 een lezing in het Cuypershuis. Rob Dückers geeft een lezing over de schilder Jean Malouel (Maelwael), actief ca. 1380-1415.

De lezing duurt van 19.30 tot 22.00 uur. Leden en niet-leden zijn welkom. Het Cuypershuis ligt aan de Pierre Cuypersstraat 1, 6041 XG in Roermond.

Johan Maelwael: een veelzijdig genie
In Frankrijk behoort Jean Malouel (actief ca. 1385-1415) al sinds jaar en dag tot de kunstenaars die worden gezien als grondleggers van de Franse schilderkunst. Deze Jean Malouel, vanaf 1396 actief in Frankrijk, blijkt echter zijn vroege jaren in Nijmegen te hebben doorgebracht en eigenlijk Johan Maelwael te heten. Bovendien is hij de oom van de eveneens uit Nijmegen afkomstige gebroeders Van Limburg, die als boekverluchters wereldfaam zouden verwerven. In Nederland is deze bijzondere figuur echter in de vergetelheid geraakt. Waar het Musée du Louvre de werken van Malouel rekent tot haar topstukken van laatmiddeleeuwse schilderkunst – het museum kocht in 2012 een helaas zwaar beschadigd werk van zijn hand aan voor 7,9 miljoen Euro – is zijn naam in Nederland vrijwel onbekend, ondanks het feit dat werk van zijn hand in tentoonstellingen als 'De gebroeders Van Limburg' en 'De weg naar Van Eyck' te zien is geweest. Deze lezing zal het oeuvre van dit veelzijdige genie met roots in het hertogdom Gelre bespreken, maar vooral ook laten zien dat Maelwael in zijn veelzijdigheid een typisch laatmiddeleeuwse schilder is, maar in zijn uitvoering een originele en invloedrijke figuur die mede aan de wieg staat van de Oudnederlandse schildertraditie.

Over Rob Dückers
Rob Dückers (1972) studeerde in 1998 cum laude af als kunsthistoricus aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Sindsdien was hij gastconservator van tentoonstellingen over de gebroeders van Limburg (Nijmegen, 2005), de Roermondse kartuizers (2009) en het getijdenboek van Katharina van Kleef (Nijmegen en New York, 2009-2010). Hij is daarnaast verbonden aan de Schatkamer van de Sint-Servaasbasiliek te Maastricht. Sinds 2004 is hij werkzaam voor Emerson College, een universiteit uit Boston met een campus in het Noord-Limburgse Well, waar hij kunstgeschiedenis doceert en deel uitmaakt van de directie. Momenteel is hij betrokken bij de voorbereiding van een tentoonstelling over Johan Maelwael in het Rijksmuseum te Amsterdam.