Kruisen en kapellen

In 1972 wordt drs. Jo Hansen voorzitter van Rura. Hij is tevens bestuurslid van de Stichting kruisen en kapellen van het bisdom Roermond. Dit leidt ertoe dat Rura medewerking gaat verlenen aan restauraties van deze monumenten en gaat zorgen voor de instandhouding ervan. Een jaar later komt een samenwerking tot stand met de Commissie Kleine Monumenten. De uit deze samenwerking voortvloeiende werkgroep wordt opgeheven in 2006, maar Rura blijft zich inzetten voor beheer en restauratie van een aantal wegkruisen en kapellen in Roermond en omgeving.

Meerdere kruisen en kapellen zijn uitgebreid gerestaureerd. Vandalisme is helaas regelmatig een reden voor restauratie geworden. Enkele voorbeelden:

• het grote wegkruis aan de Minderbroedersstraat
• het wegkruis in Merum, geschonken aan Rura in 2002
• het kruis Broekhin via een leerlingenproject (gereed in 2011)

In augustus 2011 is het Kruisbeeld aan de Minderbroedersstraat gerestaureerd. Groot onderhoud aan het kruis werd de laatste keren verricht in 1960 en 1989. Eén cyclus van zo’n vijfenwintig jaren is bijna traditie en dus is het duidelijk dat deze restauratie niet te vroeg komt. Tot 2008 had het kruis een eigen offerblok en daaruit kon een deel van het onderhoud altijd betaald worden. Nadat deze tot tweemaal toe met grof geweld opengebroken was, is het offerblok dicht gemaakt en dus heeft het kruis tegenwoordig geen \'eigen inkomsten\' meer.

Stichting Rura had daarom fondsen verworven voor deze restauratie. Dankzij een royale bijdrage van de Stichting 1880, een subsidie van de Gemeente Roermond en giften van particulieren was het verantwoord om het werk op te dragen dat in augustus 2011 kon worden uitgevoerd.

Het wegkruis aan Broekhin werd medio 2010 slachtoffer van vandalisme. De restanten werden met medewerking van de gemeente opgeslagen en gerestaureerd. De restauratie werd verzorgd door aannemersbedrijf Heymans (de onderbouw) en Gilde Opleidingen (het kruisbeeld en het afdakje). Bij de oplevering van ingrijpende weg- en rioolwerkzaamheden aan de Bredeweg-Broekhin werd ook het gerestaureerde wegkruis opgeleverd. Rura is zeer te spreken over het prachtige resultaat.

door Harrie Knoors

In maart 2008 werd het corpus van het kruis aan de Bisschop Lindanussingel te Roermond zodanig aan stukken geslagen, dat het onherstelbaar was. Sindsdien stond het kruis er gehavend bij. Slechts één hand was nog aanwezig van het keramisch corpus, dat in 1954 werd gemaakt door de kunstenaar Jules Rummens (1905-2000).

Stichting Rura, beheerder van de Roermondse kruisen en kapellen, kreeg het aanbod van de Roermondse kunstenaar Paul Vincken om gratis een nieuw corpus te maken. Uiteraard werd dat genereuse aanbod graag aanvaard, want Rura had er geen middelen voor.

Wie is Paul Vincken?

Paul Vincken (1952) is een geboren Roermondenaar _¹⁾. Aan de Roermondse LTS volgde hij de opleiding reclame schilderen. Op zijn twaalfde jaar sneed hij echter al zijn eerste beeld uit hout. Kennelijk zat het kunstenaarsschap in de genen. Na zijn schildersopleiding bracht zijn vader hem in contact met atelier St. Joris in Beesel. Hier werd hij toevertrouwd aan de zorgen van de Roermondse kunstenaar Piet Schoenmakers, die hem vakkundig begeleidde en stimuleerde. Hij werkte er verder samen met belangrijke kunstenaars uit binnen- en buitenland.

Toen de directie van St. Joris besloot om zich helemaal te gaan toeleggen op materialen voor de bouw en de kunstafdeling te sluiten, stond Paul van de ene op de andere dag op straat. Dat was voor hem aanvankelijk moeilijk, maar achteraf gezien is hij van mening, dat dit het beste is dat hem heeft kunnen overkomen. Hij had inmiddels voldoende bagage om zich te vestigen als zelfstandig kunstenaar.

Maar het kunstenaarspad gaat niet over rozen. Paul heeft moeten knokken voor zijn erkenning. Dank zei zijn eigenzinnigheid en doorzettingsvermogen is hij erin geslaagd. Typerend voor Paul is zijn uitspraak: "Er zijn kunstenaars die hun klanten naar de mond praten. Dat doe ik niet. Concessies aan mijn creativiteit zit er niet in. Ook niet als ik niets verkoop" ^₂₎.

Eigen atelier

Sinds 1982 heeft hij zijn eigen atelier aan de Molenweg 41 in Roermond, vlak bij het kruis waarvoor hij heeft aangeboden een nieuw corpus te maken. Schrijver dezes had het genoegen door Paul en zijn vrouw te worden ontvangen om een kijkje te nemen in zijn atelier, zijn kunst te bewonderen en het wordingsproces van het corpus te aanschouwen. Al snel bleek ik in Paul een aangenaam causeur te hebben ontmoet. Met een spetterend enthousiasme praat hij honderduit over zijn kunst en kunst in het algemeen. Zijn liefde gaat vooral uit naar keramiek, dat hij een prachtig en spontaan materiaal noemt.

Zijn beelden, voornamelijk vrouwenfiguren, combineert hij vaak met roestvrijstaal of andere materialen. Het zijn, en dat is Paul's "handelsmerk", allemaal ranke figuren. Prachtige lijnvoering en van een aangename, oogstrelende eenvoud. Kunst-recensent Wim van der Beek zegt hierover: "Trefzekere lijnvoering en elegante vormgeving leveren ranke gestalten op die de ruimte vullen met gratie en onontkoombare aanwezigheid".

Als je onder het genot van een kop koffie je blik laat dwalen door zijn woonruimte, ontdek je nog andere kwaliteiten van Paul. Interieuronderdelen als zelfgemaakte tafels en schilderstukken tref je er aan naast zijn beelden van keramiek en brons. Sterker nog, je loopt er over zijn kunst in de vorm van veelkleurige vloertegels.

Het nieuwe corpus

Maar dan breekt het spannende moment aan, we gaan naar zijn atelier. Van onder een groot zeil komt het corpus in wording tevoorschijn. Weer die ranke vormgeving, maar toch ook weer net iets anders. Dit wordt een corpus, de kruisplek aan de Molenweg-Bisschop Lindanussingel waardig! Hij laat zich ontvallen, dat hij vannacht niet kon slapen omdat er allerlei ideeën en beelden rond het corpus door zijn hoofd speelden. Om drie uur in de nacht is hij daarom maar opgestaan en aan de slag gegaan tot twee uur in de namiddag van de volgende dag. Tot even voor mijn komst dus. Roermond en de Stichting Rura mag zich gelukkig prijzen met een corpus van deze gedreven kunstenaar.

_{1) Gegevens ontleend aan: Peter Munnix, "Paul Vincken rolde spelenderwijs in de kunst", in: Spiegel van Roermond 1998, blz. 87 e.v. Brochure Paul Vincken sculptures.
2) Zie noot 1, bl. 87.}